Tính năng lấy nét tự động bằng mắt của Canon EOS R3 có hiệu quả khi chụp ảnh thể thao?

Phần giới thiệu

Như mong đợi, Canon EOS R3 là chiếc máy ảnh đầy đủ các thiết bị công nghệ hiện đại nhất mà chúng tôi từng thấy. Tất cả là nhờ có bộ cảm biến siêu nhanh, bộ xử lý mới, hệ thống lấy nét tự động giúp phát hiện con người, động vật, và các xe đua một cách dễ dàng.

Bên cạnh đó, Canon chỉ ra rằng còn nhiều điều thú vị hơn ở EOS R3, không chỉ đơn thuần lấy nét tự động bằng mắt. Tuy nhiên, đây vẫn được xem là một tính năng mới, dù đã ra mắt một thập kỷ. Thẳng thắn mà nói, tôi đã nghĩ đó chỉ là một mánh quảng cáo. Vì vậy điều đầu tiên tôi muốn làm chính là thử nghiệm nó. 

Thực sự đây chỉ là một lời quảng cáo? Không, không hề.

Sự phát triển của chế độ lấy nét tự động

Trước tiên, chúng ta hãy bàn về vấn đề này một chút. Nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp nổi tiếng là bị kẹt trong cách làm cũ của họ, họ thường cẩn trọng khi sử dụng các tính năng mới vì sợ phải tự tái hiệu chuẩn chiếc máy. Điều này làm tăng khả năng xảy ra lỗi,vì lỡ chụp một nháy thì sẽ bị mất tiền. Nên sự cẩn trọng này là điều dễ hiểu.

Sự cẩn thận này do cách tiếp cận phân lớp đối với điều khiển lấy nét tự động bao gồm cả EOS R3. Nếu như muốn, bạn vẫn có thể điều khiển điểm lấy nét tự động bằng mặt số phía trước hoặc sau, giống như máy EOS-1D. Ta cũng có thể dùng cần điều khiển AF, nó vẫn bị tắt theo mặc định. Màn hình cảm ứng cũng là một cách để kiểm soát hệ thống lấy nét này. Đây là cách ưa thích của tôi khi những chiếc máy ảnh thiếu cần điều khiển. 

Tiếp đến, Canon giới thiệu “bộ điều khiển thông minh”, có một nút bấm dành cho ngón tay cái của bạn được tích hợp vào nút AF-ON. Nút này đã được xuất hiện trên EOS-1D X Mark III và giờ là EOS R3. Nó là công cụ mạnh mẽ cho phép bạn kéo ngón cái để di chuyển điểm lấy nét tự động trong khi đang liên tục lấy nét, thậm chí nếu bạn là người chụp “nút sau” (back-button shooter).

Nếu bạn thấy bốn phương pháp trên cần thiết cho công việc của bạn, thì với R3 bạn đã có được hệ thống lấy nét tự động bằng mắt. Nhưng tính năng này không phù hợp cho mọi loại nhiếp ảnh, mà nó hoạt động tốt nhất khi bạn chụp ảnh đá bóng. Đây là lí do.

Trực giác

Khi ở tại DPReview, tôi đã gần như bị đánh lừa bởi từ “trực giác”, bởi vì nó rất đơn giản và gần như giống với “bản năng”. “Bạn biết cách làm việc đó như thế nào mà không cần học hay luyện tập”. Một ví dụ điển hình là những chiếc Iphone đời đầu (từ “đời đầu” sẽ quan trọng trong trường hợp này). Đưa chiếc điện thoại cho đứa trẻ mẫu giáo hoặc bà của bạn, và chắc chắn rằng họ sẽ tìm ra được cách sử dụng chúng.

Hiện tại tôi không còn sử dụng từ này nhiều nữa bởi vì nó đã thay đổi, rất ít thứ được gọi là trực giác. Nhiều người sử dụng Canon lâu năm hay mắc một sai lầm khi nghĩ rằng hệ thống menu của EOS R3 là trực giác. Họ nghĩ rằng mình biết sử dụng là vì đã dùng các dòng máy ảnh khác của Canon, nhưng trên thực tế thì không phải như vậy. Hãy đưa máy EOS-1D X III cho trẻ em và kêu chúng định dạng thẻ nhớ, tôi không nghĩ là chúng làm được. Nếu có ai làm được thì chúng tôi sẽ nhận vào thực tập khi chúng đủ tuổi.

Tính năng lấy nét tự động bằng mắt cũng như Iphone đời đầu vậy, nó thật sự là trực giác khi bạn ngừng nghĩ (hay nghĩ quá nhiều) về nó và bắt đầu công việc.

Trong thực tế

Có một điều thật nghịch lý khi buổi thử thách chụp ảnh thể thao lại trở thành cơ hội tốt để thử tính năng mới mà tôi chưa từng sử dụng. Chúng tôi đang luyện tập chụp buổi đá bóng, điều này là cần thiết vì chúng tôi đã không chụp suốt 18 tháng do Covid.

Với tính năng này, tôi không cần nghĩ quá nhiều về chỗ đặt điểm lấy nét, hoặc đảm bảo rằng tôi đã giữ đúng điểm trung tâm khi theo dõi các hoạt động. Tôi chỉ cần quan sát vị trí diễn ra hành động trong khung hình, duy trì bố cục ưa thích và chụp. Khu vực lấy nét tự động sẽ đến nơi tôi đang nhìn, lấy nét, định vị các cầu thủ (thường nhận ra và theo dõi nhãn cầu của họ). Việc cuối cùng của tôi là tôi có thể chụp bao nhiêu bức ảnh mà tôi muốn.

Hơn thế nữa, việc bổ sung các tùy chỉnh dễ dàng trên EOS R3 hoạt động song song với tự động lấy nét bằng mắt rất thú vị. Tôi đã chụp với ống kính 400mm F2.8 rất nhiều lần, nên tôi biết rõ kích cỡ đối tượng ở những khoảng cách nhất định trong khung hình.

Tôi đã xác định một khu vực tùy chỉnh giữa chiều cao và rộng của cầu thủ, và một chút dưới mặt đất để thấy được trái bóng. Sau đó tôi nhìn theo trái bóng, nhưng khu vực tôi bắt đầu tập trung sẽ ở trên cầu thủ kiểm soát bóng. Chiếc máy ảnh sẽ định dạng chủ thể chính là con người, và bắt đầu định vị khuôn mặt và mắt họ, mọi thứ trong một nốt nhạc. 

Vài thứ nên cân nhắc

Dù tính năng lấy nét tự động bằng mắt hoạt động thực sự hiệu quả đối với tôi trong vài tính huống khó khăn. Nhưng Canon chỉ ra rằng có một vài tiêu chuẩn cần lưu ý.

Để nói rõ hơn thì trên hành tinh có rất nhiều người có nhãn cầu khác nhau. Một vài người (có đôi mắt xanh nhạt, một số bệnh về mắt hoặc những người đeo kính) có thể thấy mọi thứ không nhất quán.

Điều quan trọng là phải làm rất nhiều hiệu chuẩn để máy ảnh biết được mắt của bạn trước khi chụp, nhất là khi bạn đang chụp dựa trên hệ thống. Có tổng cộng 6 dòng hiệu chuẩn trên máy ảnh của bạn, và bạn có thể “xếp chồng” các hiệu chuẩn trong mỗi dòng để có kết quả tốt hơn. Điều này đồng nghĩa với việc bạn nên có các hiệu chuẩn khác nhau cho điều kiện ánh sáng khác nhau , hoặc dùng từng máy ảnh đối với từng người. Canon khuyến khích bạn nên thực hiện nhiều hiệu chuẩn cho mỗi dòng để có kết quả tối ưu hơn. 

Trong trường hợp của tôi, khi chụp đá bóng ngoài trời tôi đã chỉnh hướng về phía ánh sáng mặt trời, sau đó quay mặt đi. Tôi chỉnh trong bóng râm với bức tường phía sau, và với bầu trời sau lưng. Tôi cũng làm điều này theo hướng dọc với phong cảnh. Mỗi lần hiệu chuẩn sẽ tăng độ chính xác của hệ thống trong việc định vị nơi bạn đang nhìn. Và tôi không gặp vấn đề gì với hệ thống trong quá trình chụp buổi luyện tập.

Cuối cùng, Eye Control AF không phải là tất cả. Nếu đang cẩn thận chụp phong cảnh hoặc cảnh kiến ​​trúc qua khe ngắm, mắt tôi sẽ đảo khắp nơi. Bên cạnh đó, tôi còn thường tập trung vào các cạnh hoặc góc cực hạn để giữ bố cục theo ý muốn. Không cần thiết phải lấy nét tự động điều khiển bằng mắt, bởi thao tác này cuối cùng sẽ chỉ gây mất tập trung.

May mắn thay, nếu bạn thấy mình trong tình huống không cần đến điều khiển bằng mắt hoặc tệ hơn nếu nó bắt đầu hoạt động sai (tôi đã phải dừng lại và thực hiện một vài điều chỉnh vào giữa ngày), bạn có thể đơn giản nhấn nút để tắt tính năng này. Khi đó, R3 sẽ mặc định có nút “Đặt” ở giữa bánh xe điều khiển phía sau.

Điều bạn cần lưu ý

Canon luôn chính xác: EOS R3 không chỉ có Eye Control AF, và chắc chắn sẽ có những người thậm chí không bao giờ dùng hệ thống này. Nhưng với những người ở DPReview đã trải nghiệm ít nhất một lần thì chúng tôi cảm thấy yêu thích nó. Đó là một cách hoạt động đơn giản nhưng chất lượng đối với nhiều thể loại nhiếp ảnh. Vậy nên chúng tôi đang nóng lòng chờ đợi công nghệ này sẽ mang lại đa dạng sản phẩm cho người tiêu dùng. Thành thật mà nói, đây là một trong những tính năng sẽ mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, từ những nhiếp ảnh gia mới bắt đầu chỉ đơn giản muốn ghi lại kỷ niệm gia đình, cho đến những người chụp thể thao chuyên nghiệp.

Sau trải nghiệm này, điều khiển AF có lẽ không cần thiết với tôi nữa. Ngay cả khi sử dụng màn hình cảm ứng cũng khiến tôi cảm thấy khó chịu dù có thể kiểm soát một phần quan trọng như vậy của máy ảnh chỉ bằng cách di chuyển mắt của tôi. Vì vậy, mặc dù không chắc chắn rằng Eye Control AF sở hữu “tính năng sát thủ” thu hút mọi người mua EOS R3, nó mang lại điều thú vị đối với một số loại nhiếp ảnh và sẽ nhanh chóng trở thành bản thứ hai.